Op de conferentie ‘Integreren via werk WERKT!’ sprak minister Lodewijk Asscher (SZW) met lof over de Westlandse doe-aanpak om statushouders te begeleiden. “In Westland houdt u van aanpakken. Niet mauwen, maar handen uit de mouwen. Daarom ben ik ook optimistisch over uw en over onze aanpak om statushouders naar een betaalde baan te begeleiden.” Op het moment van zijn toespraak werd ook een Kamerbrief verstuurd. Daarin noemt de minister maatregelen om vluchtelingen meer kans op werk te bieden, met als doel ‘vaart maken, geen tijd verkwisten’. Zo wil hij de ‘wachttijd’ van een vluchteling in een asielzoekerscentrum beter benutten voor integratie en participatie.
Experimenteren en samenwerken aan basis doe-aanpak
In de Westlandse Druif stond op donderdag 27 oktober 2016 de integrale doe-aanpak gericht op statushouders centraal. De minister, experts, ondernemers en statushouders gaven hun visie. Inge Vermeulen, directeur Patijnenburg en stakeholder MVO Westland, lichtte de aanpak om statushouders via werk te laten integreren toe. “Na akkoord van de gemeente Westland voor het project Meetellen en Meedoen zijn we ‘gewoon’ aan de slag gegaan om statushouders te begeleiden naar werk.. Dat gebeurt al experimenterend, en vooral in samenwerking met anderen. Zo hebben we een doorgaande werk-leer-lijn opgezet in samenwerking met Vluchtelingenwerk en Vitis en vullen wij de begeleiding naar werk in. Dit jaar gaat het om 75 statushouders die we binnen drie weken naar werk begeleiden, vaak eerst in een werkleertraject bij Patijnenburg. Gelukkig kunnen we steeds successen melden. Zo gaan we al 87 statushouders plaatsen dit jaar en hebben vier mensen inmiddels betaald werk.”
Onestopshop voor statushouders
Voor de toekomst van het project heeft de directeur nog een aantal wensen. “Werkgevers zijn cruciaal als mentor voor statushouders, werken bij een bedrijf geeft een impuls aan de integratie. We willen nog meer inzetten op werkleertrajecten bij werkgevers. Om de begeleiding van statushouders nog beter aan te pakken wordt het project een vast onderdeel van de dienstverlening van Patijnenburg Re-integratie en van MVO Westland. Ook willen we toe naar een ‘onestopshop’ voor statushouders/migranten waarin wij de frontoffice vormen, alle partijen onder één dak huisvesten en horizontaal samenwerken met deze partijen om inburgering, integratie en participatie parallel met elkaar vorm te geven.” Wethouder Mohamed el Mokaddem, opdrachtgever van het project, staat achter dat idee. “We zijn niet van het praten, maar van het doen. Ik stimuleer innovatie in de uitvoering, dus wat mij betreft gaan we hiermee aan de slag. De mensen die hier aankomen zijn nieuwe Westlanders. Ik hoop dat het woord ‘nieuwe’ er snel af gaat en dat ze integreren en participeren in onze samenleving.”
Werkgevers die kansen bieden
Diverse partners van MVO Westland bieden al plek aan statushouders, vooral omdat zij vonden dat ze de medemens moesten helpen. Mart Valstar (Best Fresh Group): “Je ziet die verschrikkelijke beelden van mensen die op de vlucht zijn en dan wil je iets doen. Als iedere werkgever een aantal statushouders een kans geeft, dan kunnen we het probleem oplossen.” Ook Ad van den Akker, directeur van Elektravon werkt al langer met mensen met een andere achtergrond. “Ik vind het belangrijk om mensen een kans te bieden om goede werknemers te worden. Daar hebben wij als maatschappij als geheel wat aan. Andere werkgevers raad ik aan het te proberen, durf je kwetsbaar op te stellen.” Projectleider Sanne van Schoote vertelt altijd te zorgen voor goede begeleiding op de werkvloer en daarin maatwerk te bieden. “Ook kunnen werkgevers gebruik maken van regelingen die onder de Participatiewet vallen, zoals loonkostensubsidie en een no-riskpolis.”
Ervaring vluchtelingen
Hoe vluchtelingen hun integratie in Nederland ervaren werd verteld door enkele oud-vluchtelingen. Zoals Sam, over integreren op de werkvloer. “Werken is belangrijk omdat je van dichtbij leert hoe Nederlanders in elkaar zitten, hoe de cultuur is. Voor mij was het best een cultuurschok want iedereen is hier open en direct. In Irak is dat heel anders en zijn sommige gespreksonderwerpen taboe. Zelf heb ik mijn baan te danken aan mij in Nederland opgebouwde netwerk. Mijn tip aan werkgevers: erken de mens als gelijkwaardig en ga het gesprek van mens tot mens aan.” Oud-vluchteling Mpanzu Bamenga (coördinator het Wereldhuis) adviseert: “Investeer in mensen die starten op de werkvloer zodat ze zich verder kunnen ontwikkelen. Ook ik heb destijds die kans gekregen en ik probeer nu een waardevolle rol als inwoner van Nederland te vervullen, onder andere als raadslid in Eindhoven.”
Onderzoeken eenduidig over gecombineerde aanpak
Uit alle recente onderzoeken blijkt dat inburgeren en werken het beste samen gaan in één gecombineerde aanpak. Dat vertelde hoogleraar Nicolette van Gestel (Tilburg University) die een beeld geeft van de trends op de arbeidsmarkt en de positie van migranten daarin. “Alle studies (WRR, WODC, SCP, Regioplan, Verwey-Jonker Instituut) wijzen in dezelfde richting. Vooral het tijdig aan werk helpen van vluchtelingen is belangrijk. Hoe sneller een vluchteling aan het werk kan, hoe kleiner de kans dat hij kennis en vaardigheden verliest. Daarbij is een integrale aanpak nodig waarbij huisvesting, Nederlands leren, scholing en werk zoeken tegelijk worden aangepakt( analoog aan het voornemen voor het onestopshop-model in Westland). Het integreren op de werkvloer gaat sneller omdat het noodzakelijk is om Nederlands te gaan gebruiken en je ziet dat mensen elkaar daar helpen. De werkloosheid onder migranten is relatief hoog. Als we mensen kansen willen bieden is een aanpak gericht op statushouders belangrijk.”
Samen de schouders eronder
De aanpak die minister Asscher voorstelt in zijn Kamerbrief is meer dan ooit gericht op een snelle integratie en sluit dus naadloos op de onderzoeksresultaten aan. MVO Westland legt de minister de wens voor om meer flexibiliteit rondom de invulling van de inburgering. “We kijken op het moment naar meer maatwerk voor gemeenten,” vertelt de minister. “Het huidige systeem kan onvoldoende snel leveren waar behoefte aan is. Landelijk zetten we in op snelle integratie, op school, in de wijk, op het werk. Wie blijft, doet mee. Het is geweldig om te zien hoe u dat hier aanpakt. Op z’n Westlands. Met een praktische en positieve aanpak waarbij private en publieke partijen pragmatisch samenwerken. Gemeente Westland, MVO Westland, VNO-NCW, MKB, LTO Glaskracht en Patijnenburg. En vooral al die betrokken ondernemers die meewerken: ik ben onder de indruk hoe u er samen de schouders onder zet. Op de nuchtere manier die bij het Westland past: door het gewoon te dóén.”
Bekijk ook aandacht voor Westlandse aanpak statushouders in tv-programma Business Point.
Foto: Rolf van Koppen Fotografie
